ورود مخابرات به حوزه ارائه اینترنت پرسرعت

رقیب تازه نفس بخش خصوصی به میدان آمد

مینو مومنی Minoomomeni.com حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات همیشه در کشور ما خبرهای جالب و تکان دهنده یی را برای علاقه مندان به این حوزه به همراه دارد و بسیاری از این خبرهای جالب از سوی بخش دولتی عنوان می شود. یکی از این خبرها که به نوعی شوکی دیگر را به بخش خصوصی وارد کرد، مربوط به خبر اعلام شده از سوی محمد روح اللهی مدیر عامل شرکت مخابرات استان تهران است. در این خبر روح اللهی ابراز امیدواری کرد تا اواخر مهرماه رسماً واگذاری 90 هزار پورت اینترنت پرسرعت از سوی شرکت مخابرات آغاز شود و این مساله به این معنا است که شرکت مخابرات به طور مستقیم وارد رقابت با بخش خصوصی شده است؛ رقابتی که ناگفته پیداست برنده آن چه کسی خواهد بود. اینترنت از نوع کم سرعت اینترنت پرسرعت یا همان ADSL به نوعی ارتباط اینترنتی گفته می شود که در آن امکان استفاده همزمان از اینترنت و تلفن فراهم می شود و به دلیل همین ویژگی روزانه هزاران نفر در جهان به استفاده از این فناوری رو می آورند و به نحوی آن را جایگزین سایر روش های ارتباطی می کنند. این روش ارتباطی با وجود اینکه برای اتصال به اینترنت از سیم تلفن استفاده می کند، به خاطر ویژگی های فنی خاص خود، هرگز خط تلفن در آن اشغال نمی شود و استفاده همزمان از اینترنت و تلفن را برای کاربر امکان پذیر می سازد. سرعت بالای دسترسی به اینترنت از نوع اتصال به روش ADSL تقریباً 40 برابر روش دایل آپ است. همچنین عدم نیاز به سیم کشی مجدد و اتصال 24 ساعته به اینترنت از سایر ویژگی های این روش ارتباطی محسوب می شود. به هرحال با در نظر گرفتن تمامی مزایای ADSL باید گفت هنوز در کشور ما این روش دسترسی به اینترنت آنچنان رواج نیافته است و در حال حاضر بسیاری از کاربران برای اتصال خود از همان روش منسوخ دایل آپی استفاده می کنند و این مساله به این معنا نیست که کاربران علاقه یی به استفاده از اینترنت پرسرعت ندارند بلکه عرضه ضعیف و ناقص این تکنولوژی در کشورمان باعث شده کاربران نتوانند به نحو درست از اینترنت پرسرعت بهره ببرند. داستان اینترنت پرسرعت در کشور ما یک داستان پرفراز و نشیب است تا آنجا که اولین بار در 20 دی ماه سال 83 در یکی از هتل های تهران مراسمی با عنوان افتتاح رسمی سرویس اینترنت پرسرعت با حضور معتمدی وزیر آن دوره وزارتخانه و داوری نژاد معاون ارتباطات رادیویی و رئیس سازمان تنظیم مقررات و مدیران شرکت های PAP و دیگر مدیران مرتبط برگزار شد، گرچه به نظر اکثر کارشناسان این مراسم یک مراسم نمایشی بود تا افتتاح رسمی یک طرح همچون سرویس اینترنت پرسرعت. هر چند طبق روزشماری که برای راه اندازی اینترنت پرسرعت در کشورمان وجود دارد باید گفت اولین بار مدیرعامل شرکت مخابرات استان تهران در بهار سال 81 قول نصب و راه اندازی سرویس اینترنت پرسرعت از طریق خطوط ISDN BRI64 را تا پایان سال داد که البته این وعده هیچ گاه عملی نشد هر چند بسیاری از کارشناسان بر این باور بودند همان بهتر که این وعده عملی نشد چرا که این تکنولوژی ISDN یک تکنولوژی منسوخ شده است. بعد از آن در شهریور همان سال معاون توسعه و مهندسی شرکت مخابرات استان خراسان نیز از آمادگی شرکت مخابرات استان خراسان برای خطوط پرسرعت اینترنت به مشترکان خبر داد البته باز هم این مساله در حد یک خبر بود و چند ماه بعد یعنی در بهمن سال 81 مدیرعامل موسسه پیام کیش در مصاحبه با یکی از خبرگزاری ها اعلام کرد مسوولان جزیره کیش با نصب سوئیچ های دیجیتال جدید، امکان استفاده از تلفن های تصویری و اینترنت پرسرعت را فراهم آورده اند و همزمان با جشن های سالگرد انقلاب، کار واگذاری خدمات تلفن همراه تصویری و اینترنت پرسرعت آغاز خواهد شد. بعد از آن در دی ماه سال 82 اولین مرکز ارائه دهنده خدمات اینترنت پرسرعت راه اندازی شد و یک ماه بعد در سمیناری عنوان شد که در منطقه شهید مطهری اینترنت پرسرعت ارائه می شود که طبق آمار این وعده درست یک سال بعد عملی شد و در ابتدای سال 83 یکی از مدیران شرکت های PAP اعلام کرد وزارت ارتباطات و شرکت مخابرات موظفند به همه شرکت های دارنده مجوز، سرویس یکسان و همزمان، با توجه به قراردادهای به امضا رسیده ارائه کنند، اما به خاطر آماده نبودن دستورالعمل های اجرایی، مشخص نبودن نرخ ها و تعرفه ها برای شرکت ها هیچ یک از شرکت ها هنوز سرویس اینترنت پرسرعت ارائه نمی کنند و در خردادماه همان سال اعلام شده اینترنت پرسرعت در استان گلستان راه اندازی شد و اخبار همچنان ادامه داشت اما در میان این اخبار آنچه بیش از همه نمایان بود اختلافی بود که از همان ابتدا میان بخش خصوصی و مخابرات شکل گرفت. گفتنی است تا پایان سال 88 یعنی پایان برنامه چهارم توسعه باید 5/1 میلیون پورت در کشور راه اندازی شود که از این میان 275 هزار پورت بر عهده شرکت مخابرات ایران و یک میلیون و 225 هزار پورت بر عهده بخش خصوصی و شرکت های اینترنتی PAP گذاشته شده بود. البته گفتنی است با توجه به اینکه در آن زمان تنها بخش خصوصی و شرکت های اینترنتی مجاز به فعالیت در این زمینه بودند و شرکت مخابرات تا آن زمان مجوز ورود به حیطه ADSL را نداشت، بنابراین آنچه در سند برنامه چهارم بر عهده شرکت مخابرات گذاشته شده است، راه اندازی پورت پرسرعت ADSL نیست بلکه راه اندازی پورت «.G» و فیبر نوری است. گفته می شود پورت «.G» پورتی با قابلیت ارائه پهنای باند زیاد و متقارن است که پهنای باند بالای مورد نیاز سازمان ها و نهادها مانند شبکه 20 هزار شعبه یی بانک ها، شبکه های مجازی خصوصی(VPN) و نیز پهنای باند مورد نیاز PAPها را تامین می کند. بنابراین در انتهای برنامه پنج ساله چهارم بخش خصوصی باید یک میلیون و 225 هزار پورت پرسرعت ADSL و بخش دولتی 275 هزار پورت «.G» واگذار می کرد که متاسفانه به دلایل بسیاری این وعده محقق نشده است و این عدم تحقق واگذاری را به نوعی بخش خصوصی به گردن مخابرات می اندازد و مخابرات نیز بخش خصوصی را مقصر اصلی ماجرا می داند. در این خصوص یکی از مدیران شرکت های خدمات دهنده اینترنت پرسرعت اعتقاد دارد عدم همکاری لازم و کافی شرکت های مخابرات منطقه یی و استانی در ارائه مناسب و کافی خدماتی مانند تخصیص مکان، واگذاری زوج سیم مسی، تامین پهنای باند و برق لازم سبب شده بخش خصوصی نتواند اهداف برنامه تعیین شده را انجام دهد و گفتنی است عدم همکاری مخابرات با بخش خصوصی مساله یی است که سال ها از سوی این 11 شرکت بارها عنوان شده است تا آنجا که در همین راستا چندی پیش مسوولان شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنت پرسرعت (PAP) اعتراضاتی را مبنی بر عدم تعهد مخابرات در مورد اینترنت پرسرعت مطرح کردند که طبق برنامه، دولت تا پایان سال 88 موظف است 5/1 میلیون پورت در کشور ارائه دهد که باید از سوی شرکت های PAP اجرا شود. این اقدام تاکنون محقق نشده و شرکت ها دلیل آن را تنها کارشکنی مخابرات می دانند هر چند مخابراتی ها کم کاری بخش خصوصی را دلیل اصلی عقب ماندگی اینترنت پرسرعت می دانند و به همین علت اختلاف میان خود و بخش خصوصی را تایید می کنند اما از این اختلاف ها به نام مشکلات یاد می کنند تا آنجا که صابر فیضی مدیرعامل مخابرات با تاکید بر اینکه مشکلات موجود با شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنت پرسرعت هنوز حل نشده است، می گوید؛ طبق آخرین مذاکرات صورت گرفته شرکت های PAP قبول کردند روش کاری خود را تغییر دهند و در همین راستا طی یک ماه گذشته بیش از شش جلسه با حضور نمایندگان این شرکت ها برگزار شده اما هنوز مشکلات موجود رفع نشده است اما در حال نزدیک شدن به نتیجه نهایی هستیم. --- گفتنی است تا پایان سال جاری باید سه میلیون پورت اینترنت راه اندازی شود که از این مقدار 5/1 میلیون پورت در اختیار دولت بوده که بیشترین میزان واگذاری ها از سوی بخش خصوصی صورت گرفته و این در حالی است که به اعتقاد بسیاری از فعالان در حوزه اینترنت پرسرعت در حال حاضر پورت های بسیاری از سوی بخش خصوصی آماده بهره برداری است اما به دلیل کمبود امکاناتی که مخابرات در اختیار بخش خصوصی گذاشته، این بخش نتوانسته به تعهدات خود عمل کند هر چند گفته می شود در این میان باید رقابت بخش دولتی با این بخش را نیز در نظر گرفت؛ رقابتی که اگر تاکنون به طور جدی نمایان نبود اما با اظهارنظر جدید مسوولان مخابراتی دال بر اینکه قصد دارند به طور رسمی از مهرماه وارد گود رقابتی ارائه اینترنت پرسرعت شوند، فعالیتی که گفته می شود شرکت مخابرات حق ورود مستقیم به آن را نداشت امسال این ممنوعیت برداشته شده است. می توان به نوعی این واقعیت را قبول کرد که مخابرات برخلاف اصل 44 قانون اساسی عمل کرده و به جای اینکه به دنبال کاهش تصدی گری خود در بازار باشد، سعی دارد با بخش خصوصی وارد رقابت شود؛ رقابتی که اکثر فعالان حوزه آی تی اعتقاد دارند بخش خصوصی توانایی رقابت با دولت را ندارد و ورود دولت به عرصه ارائه اینترنت پرسرعت نابودی بخش خصوصی را رقم خواهد زد.